Symbole wykorzystywane w Chwarszczanach

[maciej]

Symbole chwarszczańskie

- Granat - symbol nowego życia i zmartwychstania (R. Taylor).
- Lilia (w Chwarszczanach - krzyż ułożony z lilii) - symbolika Marii Panny.
- Róża - czystość Marii Panny. Piękno i zapach róży ma przypominać o utraconym raju, niebiańska radość aniołów i ludzi, którzy trafili do nieba. Czerwona - symbol męczeństwa, biała czystości i doskonałego piękna.
- Winorośl - skojarzenie z winem eucharystycznym - krwią Chrystusa. Symbol Jezusa (krzew winny).
- 12 kolumn (i służek) - 12 apostołów. Filary dźwigają (jak fundament) Niebieską Jerozolimę.
- Apostołowie - 12 fundamentów Niebieskiej Jerozolimy. Świadkowie Dnia Sądu. 12 bram do Królestwa Niebieskiego. Prowadzą ze sobą „świętą rozmowę”.
- 10 dziewic i męczennic. Dziewice - dziewictwo Marii Panny. Męczennice - męczeństwo Chrystusa. Wszystkie - akuszerki nowych narodzin i jednocześnie ostatecznego zmartwychstania Chrystusa.
- Liczba „10” - symbol przymierza, tutaj - Nowego Przymierza, które się właśnie wypełnia.
- Tabernakulum - po lewej stronie, gdy się patrzy od strony prezbiterium - symbol nowej arki przymierza, zawierającej nowy symbol przymierza - hostię. Po lewej stronie - jak serce.
- Dwuwieżowa fasada - brama Niebieskiej Jerozolimy, wschodnia brama, porta clausa.
- Północna wieża - uważana za pozbawioną funkcji być może pełniła funkcję latarni umarłych. Takiemu symbolicznemu przeznaczeniu nie przeszkadza prawdopodobieństwo istnienia małego pomieszczenia w górnej części wieży, z dojściem ponad sklepieniem.
- Poligonalne prezbiterium - pięć ścian oktogonu - symbol Świętego Grobu - nowej Świątyni.
- Liczba „8” i ośmiokąt - symbol miejsca, dokąd nadszedł Chrystus, łączący sobą niebo i ziemię. Oktogogon powstaje w wyniku przecięcia koła - symbolu nieba, z czworokątem - symbolem ziemi. Częścią oktogonu jest pięcioboczne prezbiterium zamykające nawę, święte stały prawdopodobnie na ośmiobocznych postumentach, następnym zaś miejscem występowania ośmiokąta jest architektura Niebieskiej Jerozolimy.
- Trzy przęsła nawy - liczba „3” - Trójca Święta - Bóg. Do tej liczby nawiązuje również podział przestrzeni wnętrza na kruchtę, nawę i prezbiterium - przedsionek, miejsce święte i miejsce najświętsze.
- Kopuła - sklepienie niebieskie.
- Kasetony symbolizują gwiazdy na nieboskłonie.
- Okulus - źródło światła, czyli wiedzy pochodzącej od Boga, mądrości Bożej. Być może samego Boga.
- Kasetony - wskazują na Panteon, kopuła Panteonu jest zaś symbolem kopuły Anastasis w bazylice Świętego Grobu. Panteon jako świątynia chrześcijańska jest symbolicznym Świętym Grobem (paradoksalnie wcześniej - to architejtura Świętego Grobu wzorowana była na Panteonie, powstała w tan sposób symboliczna pętla).
- Zarówno ostra, dwukolorowa forma kasetonów, jak i miejsce umieszczenia, mogą wskazywać na symbolikę analogiczną do symboliki pomorskich szachownic (rozwinięcie w innym miejscu).
- Analogiczna do jednego z zakresów symboliki szachownic może być również symbolika wzoru glazurowanych cegieł na chwarszczańskich wieżach - chodzi o symbol granicy między ziemią a Królestwem Niebieskim, tym i tamtym światem.
- Święty Grób - nowa Świątynia, przedsionek Nowego Jeruzalem, do Królestwa Niebieskiego.
- Kaplica chwarszczańska, podobnie jak wszystkie kościoły w średniowieczu, była symbolem Świętego Grobu, przejmując również jego symbolikę.
- Symbol w średniowieczu był odbierany głębiej niż obecnie - był utożsamiany z symbolizowanym obiektem.
- Święci - w początkach pojęcia chrześcijańskiej świętości - ludzie, którzy dostąpili wiedzy, mądrości Bożej. To mędrcy - ci, którzy wiedzą.
- Święci (apostołowie i być może także święte) umieszczeni tak, jakby ich głowy tkwiły wewnątrz otworu okulusa - wyglądają jakby umieszczeni w strumieniu Bożej mądrości napływającej jako światło z nieba poprzez otwór okulusa.
- Ryby - ludzkie dusze na Sądzie Ostatecznym.
- Raki i kraby - symbole szatana.
Święty Krzysztof - nowy syn marnotrawny, który powrócił na łono wiernych - wybrany przez Chrystusa, przybywa wraz z nim na ten brzeg rzeki życia.
Rzeka - granica między życiam a śmiercią - tym a tamtym światem.
- Chrystus pod postacią dziecka - Dzieciątko Jezus, bo nadchodzi, by się raz jeszcze i po raz ostatni narodzić. Stąd - obserwując w kościele Narodziny, patrzymy zarówno na przeszłość, jak i na przyszłość.
- Święty Piotr i święty Andrzej - rybacy ludzi.